Pamiętniki. Ignacy Daszyński, t. 1-2

Ignacy Daszyński słynął jako charyzmatyczny mówca. Lektura jego Pamiętników przekonuje, ze niemal równie dobrze jak żywym słowem przywódca polskich socjalistów operował piórem. Swoje wspomnienia pisał tak, jak przemawiał: w sposób klarowny i uporządkowany, a jednocześnie z pasją, nie stroniąc od złośliwej aluzji czy ironicznego komentarza pod adresem ideowych oponentów. Początkowe fragmenty tekstu, poświęcone latom młodzieńczym, pozwalają najlepiej poznać Daszyńskiego od strony prywatnej; w dalszej narracji natomiast doświadczenia jednostki przesuwają sie na drugi plan, stają się punktem wyjścia do opowieści o postępach galicyjskiej socjaldemokracji, a później – o dziejach całego obozu lewicy niepodległościowej. Opowieść kończy relacja z pamiętnych listopadowych dni 1918 roku.

Podstawą edycji, starannie przygotowanej i opatrzonej aparatem krytycznym, jest pierwsze wydanie tekstu z lat 1925–1926. Obszerny wstęp Kamila Piskały stanowi w istocie nową minimonografię postaci Daszyńskiego jako polityka, zawierającą też namysł nad kształtem narracji Pamiętników i zakończoną refleksją o dziedzictwie autora oraz całego ruchu socjalistycznego, a także ich (nie)obecności w zbiorowej pamięci dzisiaj.