Dwuelementowe struktury normatywne w prawie

 Celem monografii Dwuelementowe struktury normatywne w prawie jest zidentyfikowanie i scharakteryzowanie występujących w prawie struktur normatywnych, zawierających dwa – pojęciowo wyodrębnione – elementy składowe. Analizowane zagadnienia, związane z normami prawnymi, ich typami i strukturami, należą do przedmiotu analitycznej teorii dyrektyw i norm. Wbrew obiegowym opiniom nie jest ona martwą dziedziną, mimo że po okresie jej świetnego rozwoju po drugiej wojnie światowej w ostatnich dekadach zainteresowanie problematyką dyrektyw i norm u teoretyków i filozofów prawa znacznie osłabło, zwłaszcza poza Polską. Jednym z powodów wyboru tego tematu była chęć wykazania, że rozważania prowadzone w ramach ogólnej teorii dyrektyw i norm nadal nie są pozbawione znaczenia dla prawników ani w wymiarze teoretycznym, ani praktycznym.

Monografia składa się z dwóch części. Pierwsza ma za zadanie wprowadzenie do terminologii i siatki pojęciowej ogólnej teorii dyrektyw i norm, ze szczególnym naciskiem na teorię norm prawnych. Rozdział pierwszy jest poświęcony pojęciu normy prawnej. We współczesnej analitycznej teorii prawa normy są pojmowane nielingwistycznie bądź lingwistycznie, przy czym te ostatnie ujęcia występują w trzech wersjach: syntaktycznej, semantycznej oraz pragmatycznej. Rozdział drugi to przegląd i krytyka wybranych koncepcji struktury normy prawnej. Zawarte w nim rozważania doprowadziły do wniosku, że dwuelementowe struktury normatywne można rozpatrywać na dwóch poziomach. Pierwszy – wewnętrzny poziom analiz – dotyczy członów, składników lub elementów norm prawnych. Drugi – zewnętrzny poziom analiz – odnosi się natomiast do struktur normatywnych złożonych z norm prawnych (tzw. par norm), których charakterystyka jest przedmiotem drugiej części książki. W rozpoczynającym ją rozdziale trzecim zrekonstruowano i omówiono ujęcie norm pierwotnych i wtórnych zaproponowane przez Kelsena oraz teorię norm sprzężonych (sankcjonowanych i sankcjonujących). Rozdział czwarty traktuje o koncepcji reguł pierwotnych i wtórnych Harta. Ostatni rozdział monografii omawia koncepcję Bulygina, który wyróżnił normy aplikacyjne i aplikowalne. Każdy z rozdziałów w tej części pracy kończy się charakterystyką sfer zastosowania i rozważeniem użyteczności omówionych koncepcji.