Panoptikum. Sztuka, nauka, wyobraźnia. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Pieńkosowi z okazji 60. urodzin

 Panoptikum – zbiór osobliwości, ciekawostek, rzeczy dziwnych, rzadkich i przyciągających uwagę. Metaforyczny tytuł ujmuje szeroki obszar humanistycznej refleksji na temat malarstwa, grafiki, architektury, rzeźby, kolekcjonerstwa, krytyki artystycznej, studiów muzealnych, teatru i podróżowania. W tomie znalazło się ponad 40 artykułów polskich i zagranicznych badaczy, reprezentujących środowiska akademickie i muzealne, podejmujących dialog z myślą o sztuce Profesora Andrzeja Pieńkosa, któremu dedykowana jest księga.

 SPIS TREŚCI Tabula gratulatoria Panoptikum Krzysztof Pomian, Les collections : une histoire politique et sociale Małgorzata Karpińska, Sztuka w dzienniczkach z podróży ks. Adama Jerzego Czartoryskiego 1819– 1828 – 27 Monika Rekowska, Wojciech Nowakowski, „Il faut se défier d’un dessin que l’amour de l’extraordinaire ou des elegances a fait embellir…” O wartości rysunków i rycin w badaniach nad przeszłością Krzysztof Skwierczyński, Kolekcjoner kości. O popycie, podaży i potrzebie posiadania relikwii Aleksandra Sulikowska-Bełczowska, „Spoglądam na ciebie, grobie”. O spotkaniu pewnego mnicha ze zwłokami Aleksandra Wielkiego Antoni Ziemba, Przedniebie w lesie. Domysły i wymysły, czyli dwa słowa o Tablicy z Marią oraz świętymi Perpetuą i Felicytą  Joanna Kilian-Michieletti, Dante. Zgubiona droga Grażyna Jurkowlaniec, Johann Heinrich Merck i czaszka nosorożca albo przypis do przedostatniej przygody czterdziestopięcioletniego mężczyzny  Joanna Sikorska, Obsesje mizoginiczne i parodia w rycinach Ursa Grafa Karolina Mroziewicz, Powtórzenia, modyfikacje i nowe funkcje tzw. Orła Tretera. Recepcja Reges Poloniae we Francji w pierwszej ćwierci XVII w.  Michał Wardzyński, Rzeźba późnobarokowa w przestrzeni publicznej w centralnej Małopolsce. Fenomen pińczowskiej pracowni Václava Beránka  Mariusz Smoliński, Tadeusza Kuntzego dialog z rzymskim obrazem: Giacomo Zoboli i Nawiedzenie w warszawskim kościele Wizytek  Caroline Tureck, Le portrait de Marie-Thérèse Geoffrin attribué à Louis Marteau. État de la question : genèse, historiographie et diffusion Konrad Niemira, Jutrzenka i Eros  Jakub Sito, Anna Maria Redtlerin – artystka. Nieznany rozdział z dziejów twórczości kobiet w Polsce XVIII w.  Zbigniew Michalczyk, Maska pośmiertna i nagrobek Jerzego Henryka Butzaua, hajduka Stanisława Augusta  Ryszard Kasperowicz, Bracia Schleglowie i ich galerie arcydzieł  Dorota Kownacka-Rogulska, Wackenroder z nocnej szafki  Tadeusz Cegielski, Doświadczenie absolutu w literaturze i plastyce biedermeieru. Rzut oka na problematykę Kamilla Pijanowska, „Smukła, wysoka, w białej sukni, przypominająca najpiękniejsze postacie aniołów”… Obraz Félixa- Josepha Barriasa Śmierć Fryderyka Chopina  Izabela Kopania, Szczególnego rodzaju wystawa. Bliźnięta syjamskie w Warszawie  Agnieszka Bagińska, Syreny Północy, odaliski i egipskie chłopki. Tożsamość i recepcja malarstwa Elisabeth Jerichau- Baumann Agnieszka Rosales Rodríguez, „Pod tą czarną skórą krąży krew”. Studium modelki Anny Bilińskiej w perspektywie postkolonialnej  Michał Haake, Jacka Malczewskiego Chrystus i Samarytanka (1911), czyli o sile obrazu  Iwona Danielewicz, Malczewski w Paryżu  Anna Wierzbicka, Jan Topass – „subtelny krytyk literacki i artystyczny”  Katarzyna Nowakowska-Sito, Henryk Kuna i salon Heleny Rubinstein: 126 rue du Faubourg Saint-Honoré  Piotr P. Czyż, Pomiędzy matrycą a papierem. Eksperymenty z płytami graficznymi Feliksa Jabłczyńskiego – grafika, który pozostał malarzem Tomasz Dziewicki, Kirchner i Witkacy: żywoty równoległe  Julia Harasimowicz, Batik jawajski, globalizacja i sprawa polska. Próba ujęcia materialistycznego  Anna Krawczyk, Odszyfrować Obraz. O dramacie Józefa Czechowicza w kontekście międzywojennej kolonii artystycznej w Kazimierzu Dolnym Jakub Adamski, Czy architektura gotycka około roku 1300 mogła być „nowoczesna” i „awangardowa”?  Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk, Architektura Szkoły Głównej Warszawskiej 1862–1869  Jan M. Nowicki, Gotyckie sklepienia, górskie kryształy i zakopiańskie zaciosy. O rozumieniu tradycji narodowej w architekturze polskiej ekspozycji na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa z 1925 r.  Petra Ten-Doesschate Chu, The Benedick: A House of Art in Gilded-Age New York and its Legacy  Marek Czapelski, Kilka uwag o drukowanych relacjach z międzynarodowych kontaktów polskich architektów około 1956 r.  Wojciech Głowacki, Przypadek czy świadomy dialog? O dawnych rzeźbach we współczesnych wnętrzach sakralnych Mateusz Salwa, Krajobraz jako dzieło sztuki, czyli co zostało z osiemnastowiecznej estetyki ogrodów  Kamil Kopania, Artyści plastycy w polskim teatrze lalek po II wojnie światowej  Jarosław Kilian, Lew iluzoryczny, czyli scenografia jako wehikuł teatru  Gabriela Świtek, Kamienne drzwi w weneckim pałacu-muzeum  Dario Gamboni, Kinetic Devotions to Artists’ Houses and Gardens  Tomasz F. de Rosset, Rzecz jako dzieło: (nie)artystyczność sztuki na wystawie i w kolekcji  Monika Czekanowska-Gutman, Między Opłakiwaniem a Hiobem. Obrazowanie cierpienia w powojennej sztuce Marca Chagalla  Lechosław Lameński, Z dziejów jednej znajomości. Tomasz Oskar Sosnowski i Fiodor Berg    ISBN 978-83-67245-19-7; B5, ss. 600; 101 il.  kol; 76 il. cz.-b. oprawa szyta, miękka ze skrzydełkami sztancowana, otabind   Koedycja z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego