Zesłańcy pokolenia 1863. Siedem historii

Te siedem historii łączy „czas i przestrzeń” – wszystkie dotyczą polskich zesłańców postyczniowych i związane są z Syberią. Ukazują postaci mało znane albo w ogóle nieznane, nie licząc oczywiście wiedzy badaczy dziejów polskiego wygnaństwa w imperium carów.

Przeważają tu historie zakończone tragicznie: mamy przywódcę polskiego powstania nad Bajkałem w 1866 roku – rozstrzelanego w Irkucku – Gustawa Szaramowicza; zesłańca szykującego się do powrotu do kraju, zamordowanego przez syberyjskich zesłańców – Jana Szumskiego; dwóch braci planujących w Rosji dostateczniejsze życie, niestety przedwcześnie zgasłych z powodu ciężkich chorób – Jana i Józefa Siwińskich; liczącego na carską łaskę emigranta – Karola Krysińskiego.

Kolejne trzy zesłańcze biografie ukazują nie najgorsze życie na wygnaniu, w tym dwie szczęśliwe zakończone – powrotem do ojczyzny i twórczym śladem zostawionym potomnym. Są to losy doktora i botanika, ofiarnego i uznanego lekarza na Syberii, równocześnie zbieracza i znawcy syberyjskich roślin – Józefa Łagowskiego; malarza pejzażysty Stanisława Wrońskiego, którego dzieła są ozdobą muzeów na Syberii; oraz księdza Jana Chyliczkowskiego, samorodnego etnografa, pomysłowego i gospodarnego rolnika i handlarza, zbieracza starożytności książkowych i autora opracowania o Syberii.