Karl Barth. Szkic biograficzny

Karl Barth (1886-1968) nie jest postacią znaną w Polsce. W czasie gdy jego teologia prawie dosłownie „wybuchła” na zachodzie Europy i w Ameryce Północnej, po wschodniej stronie Odry słyszano tylko jej słabe pomruki. Z wyjątkiem kilku teologów wiedza o nim często sprowadza się do tego, że wie się, że istniał i był postacią ważną.

Pierwszym polskim duchownym ewangelickim, który zauważył Bartha i jego teologię, był ks. Bogdan Tranda (1929-1996), w latach 1969-1993 redaktor „Jednoty”. Dzięki niemu do 1982 roku na łamach tego miesięcznika ukazało się prawie 30 tekstów szwajcarskiego teologa i dziewięć tekstów o nim samym. To także dzięki ówczesnej „Jednocie” teologią dialektyczną Bartha zaczęli interesować się inni polscy teolodzy protestanccy (Witold Benedyktowicz, Mieczysław Kwiecień).

Arcybiskup Alfons Nossol, autor monografii Chrystologia Karola Bartha. Wpływ na współczesną chrystologię katolicką (1974), stwierdza, że Bartha słusznie zwykło się określać mianem: „Kanta i Einsteina teologii”, „największego teologa XX wieku”, „najbardziej znaczącego teologa ewangelickiego od czasów Lutra i Kalwina”. Niejednokrotnie nazywano go nawet „ojcem Kościoła XX wieku” oraz „ojcem Kościoła dwu konfesji”. W swoim teologicznym myśleniu Barth wychodził z założenia, że chrześcijaństwo nie jest religią, choćby nawet najszlachetniej pojmowaną, gdyż jego istota wyraża się nie w oddolnym podejściu do Boga, ale w tym, że ukazuje „Boga dla nas” i „Boga z nami” (podejście odgórne). Barth wychodził z założenia, że cała nasza wiedza o Bogu jest wiedzą przez Boga. Dlatego — zdaniem Bartha — chrześcijaństwo jest „radosnym odwróceniem się od religii i przezwyciężeniem każdej religii”. Cechą takiego myślenia jest radykalna koncentracja chrystologiczna.

Mark Galli napisał książkę, w której analizuje rozwój poglądów teologicznych, filozoficznych i politycznych Bartha, ukazuje trwały wkład jego dzieł na myśl Zachodu. Dzięki lekturze tej książki czytelnik zapozna się również ze szczegółami życiorysu Szwajcara, w tym z jego działalnością na niwie chrześcijańskiego oporu wobec ideologii i działań nazistów.

Mark Galli (ur. 1952), amerykański teolog i publicysta, redaktor naczelny magazynu „Christianity Today”, autor głośnych książek, m.in. Jesus Mean and Wild: The Unexpected Love of an Untamable God (2006), Beyond Smells and Bells: The Wonder and Power of Christian Liturgy (2008), God Wins: Heaven, Hell, and Why the Good News is Better than Love Wins (2011), Chaos and Grace: Discovering the Liberating Work of the Holy Spirit (2011).

Spis treści

abp Alfons Nossol, Karl Barth (1886-1968)
ks. dr Kazimierz Bem, Karl Barth w Polsce
dr hab. Wojciech Szczerba, Karl Barth a ewangelikalizm
Uwagi do polskiego wydania

Wprowadzenie

1. Niełatwa relacja

2. Bojowy Barth

3. Niszczycielska siła teologii liberalnej

4. Konwersja

5. List do Rzymian — boskość Boga

6. List do Rzymian — koniec religii

7. Profesor Barth

8. Ruch oporu

9. Barmen

10. Bazylea

11. Dogmatyka kościelna — Słowo Boże

12. Dogmatyka kościelna — powszechne pojednanie

13. Kaznodzieja i pastor

14. „Liberalny” ewangelikalizm?

Przypisy

Bibliografia

Dodatek 1 . Deklaracja z Barmen

Dodatek 2 . Tezy z Pomeyrol

Indeks osób