Nowe Oświecenie. Argumenty za rozumem, nauką, humanizmem i postępem

„Moja nowa ulubiona książka wszech czasów”.

– Bill Gates

Każdy, kto sÄ…dzi, że Å›wiat siÄ™ koÅ„czy, powinien na nowo przemyÅ›leć sprawÄ™: ludzie żyjÄ… dÅ‚użej, sÄ… coraz zdrowsi, bardziej wolni i szczęśliwi, a chociaż Å›wiat stoi przed obliczem poważnych problemów, rozwiÄ…zania kryjÄ… siÄ™ w oÅ›wieceniowym ideale stosowania rozumu i nauki.

Czy Å›wiat naprawdÄ™ siÄ™ rozpada? Czy ideaÅ‚ postÄ™pu siÄ™ zdezaktualizowaÅ‚? W tej bÅ‚yskotliwie napisanej ocenie kondycji ludzkiej w trzecim tysiÄ…cleciu psycholog poznawczy i intelektualista Steven Pinker nakÅ‚ania nas, abyÅ›my siÄ™ nie koncentrowali na krzykliwych nagÅ‚ówkach i proroctwach zagÅ‚ady, które wydobywajÄ… z nas najgorsze skrzywienia poznawcze. Zamiast tego radzi skupić siÄ™ na faktach: na siedemdziesiÄ™ciu piÄ™ciu zdumiewajÄ…cych wykresach Pinker pokazuje, że życie, zdrowie, dostatek, bezpieczeÅ„stwo, pokój, wiedza i szczęście wzrastajÄ… nie tylko na Zachodzie, lecz na caÅ‚ym Å›wiecie. Motorem tego postÄ™pu nie jest jakaÅ› kosmiczna czy mistyczna siÅ‚a. Jest on dobrodziejstwem OÅ›wiecenia: przekonania, że wiedza może siÄ™ przyczynić do poprawy ludzkiego losu.

Pinker analizuje źródÅ‚a sceptycyzmu i strachu. Czy ludzie sÄ… ze swej istoty irracjonalni? Czy do ugruntowania moralnoÅ›ci potrzebujemy religii? Czy nowoczesność wpÄ™dziÅ‚a nas w samotność i skÅ‚onnoÅ›ci samobójcze? Czy żyjemy w „epoce postprawdy”? W „epoce terroru”? Czy wszystko siÄ™ zawali w apokalipsie wojny jÄ…drowej, niedoboru zasobów, zmian klimatycznych i zerwanej z uwiÄ™zi sztucznej inteligencji?

Z intelektualnÄ… gÅ‚Ä™biÄ… i literackÄ… swadÄ… Steven Pinker przedstawia argumenty za rozumem, naukÄ… i humanizmem: ideaÅ‚ami, których potrzebujemy, aby zmierzyć siÄ™ z naszymi problemami i podtrzymać postÄ™p ludzkoÅ›ci.