Sacrum sekularne. Ponowoczesna ekspresja duchowości?

Proponowana tutaj praca monograficzna dotyczy aktów artystycznych literatury polskiej, w swej wielowymiarowości i wieloideowości pełnych treści wiążących się z duchowością i postduchowością. Z jednej strony obserwujemy więc twórczość autorek i autorów, którzy zdają się wierzyć w dawny model literatury, z jej tradycyjnymi formami wyrazu liryki religijnej czy prozy moralistycznej. Twórcy owi stale nawiązują do chrześcijaństwa i tradycyjnych modeli duchowości i wartości. Mimo historycznych czy kulturowych kataklizmów wciąż odkrywają odnowienie w Księdze lub Absolucie.
Z drugiej strony jednak dynamicznie rozwija się twórczość luźno połączona bądź zupełnie niezwiązana z typowymi dla tradycji europejskiej reprezentacjami sacrum, za to istniejąca w relacji z postsekularnymi oraz prywatnymi manifestacjami życia duchowego. Postsekularyzm może więc szukać Sensu w kulturach Orientu, uniwersalizmie filozofii czy w przebóstwionym humanizmie. Warto się obu tym tendencjom przyjrzeć bliżej w tradycji literatury polskiej, by zauważyć zjawiska nie tylko najnowsze, ale również zapowiadające sacrum sekularne już w poprzednich epokach literackich.

(Ze Wstępu)

Spis treści

Daniel Kalinowski
Na otwarcie          7

Narodziny zjawiska

Marta Dziedzicka
Pierwsze dziady odbyły się w Rucie. To lubię wobec Dziadów Adama Mickiewicza         17

Agnieszka Bednarek
Gość w dom… O postsekularnych intuicjach Adama Mickiewicza  33

Obszary sacrum

Mateusz Sienkiewicz
Żydowskość zeświecczona. O religii i kulturze w twórczości Wilhelma Feldmana         57

Justyna Borkowska
Społeczna funkcja uczuć metafizycznych w koncepcjach Stanisława Ignacego Witkiewicza       79

Zuzanna Szwedek-Kwiecińska
Przestrzeń zsekularyzowana w Sobótce Lecha Bądkowskiego  95

Kryzys postmodernizmu

Sylwia Grzeszna
„Źródło przebija spod ziemi”. Wencla opowieść o sacrum   113

Tomasz Tomasik
„Milcz / jak grób, jak Bóg, jak bruk”. Tadeusz Dąbrowski, czyli poeta w wieku sekularyzacji        145

Daniel Kalinowski
O smutku płci i kałuży piwa. Ewa Sonnenberg i Bogusław Duch na ścieżkach sacrum        167

Sacrofanum

Janusz Bohdziewicz
Niedowidzenie – o pewności niemożliwej i czytaniu znaków na podstawie Wszystkich Świętych. Zabłudowskiego cudu Teatru Wierszalin i Cudownej Piotra Nesterowicza     189

Maja Możańska
Armia Boga. Tomasz Budzyński i rockowy styl ewangelizacji  211

Jacek Sieradzan
Sacrofanum futbolu        225

Język postsekularyzmu

Michał Wróblewski
Jaźń – perspektywy psychologiczna i ezoteryczna    241

Indeks           261
Bibliografia          271