Historyzm, tradycjonalizm, archaizacja. Studia z dziejów świadomości historycznej w średniowieczu i okresie nowożytnym

 Piąty tom serii „Studia z Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego” to zbiór dziesięciu artykułów autorstwa uznanych polskich specjalistów z dziedziny sztuki średniowiecznej. Dotyczące architektury, rzeźby, malarstwa i rzemiosła artystycznego teksty ilustrują szerokie spektrum zjawisk artystycznych analizowanych pod kątem odwołań do przeszłości.

 Tom otwiera studium, którego autorzy badają zjawiska artystyczne i kulturowe epoki nowożytnej nawiązujące do średniowiecza, ukazując nie tylko ich różnorodność, ale też złożoność wykraczającą poza konteksty formalno-stylistyczne. Kolejne artykuły podejmują zagadnienia archaizowania zjawisk artystycznych w epoce średniowiecza, natomiast teksty zamykające publikację ponownie sytuują zagadnienie tytułowe w epoce nowożytnej, tworząc niejako ramę dla całego tomu. Przywoływane i omawiane w artykułach przykłady zestawiane są przez autorów z podobnymi zabiegami obecnymi w sztuce zachodnioeuropejskiej. Poszczególne artykuły dopełnia bogaty materiał ilustracyjny (łącznie około 230 zdjęć czarno-białych oraz pełnobarwnych), co ułatwia śledzenie rozbudowanych i erudycyjnych interpretacji. 5 marek walczak Wprowadzenie 11 krzysztof j. czyewski, marek walczakSztuka nowożytna wobec tradycji średniowiecza.Uwarunkowania – motywacje – realizacje(Early Modern Art against Mediaeval Tradition.Determinants ‒ Motivations ‒ Implementations) 61 joanna utzigPostrzeganie księcia Henryka Pobożnego oraznajazdu tatarskiego na średniowiecznym Ślą-sku w świetle dzieł sztuki xiv–xvi wieku(The Perception of Duke Henry the Pious and theTatars Invasion in Mediaeval Silesia in the Lightof Artwork of the 14th–16th Centuries) 83 piotr pajorKról spogląda w przeszłość. Romańskie reliktyw murach katedry krakowskiej i kolegiatyw Wiślicy jako nośnik programu historycznegow działalności fundacyjnej Kazimierza Wielkiego(The King Looks to the Past. Romanesque Relicsin the Krakow Cathedral and Collegiate Churchin Wiślica as a Carrier of the Historic Programme inthe Foundation Activities of Casimir the Great) 111 justyna łuczyskaInnowacja poprzez archaizację. Ikonografiaminiatury całostronicowej w rękopisie RevelationesSanctae Birgittae, Biblioteka Narodowaw Warszawie, sygn. ii 3310 (Innovationthrough Archaization. The Iconography of a Full--page Miniature in the Manuscript „RevelationesSanctae Birgittae”, the National Library in Warsaw,call no. ii 3310)127 mateusz grzdaO inscenizacji przeszłości w czasach cesarzaKarola iv Luksemburskiego. Uwagi o nagrobkuśw. Ludmiły w bazylice św. Jerzegow Pradze (On Staging the Past during the Reignof Emperor Charles iv of Luxembourg. Commentson the Tomb of St Ludmila in the Basilica ofSt George in Prague) 139 zoltán gyalókayRzeźby apostołów w zwieńczeniu retabulumgłównego ołtarza kościoła św. Jakuba Starszegow Lewoczy. Przykład tradycjonalizmuw późnogotyckim warsztacie snycerskim(The Sculptures of the Apostles in the Adornmentof the Retable of the Main Altar of St James theElder in Levoča. An Example of Traditionalism inthe Late Gothic Woodcarving Workshop) 153 masza sitekRetrospekcja i aktualizacja – „manewry” wokółgłowy św. Wojciecha u schyłku xv wieku(Retrospection and Actualization – „Manoeuvres”around the Head of St Adalbert at the Turn of the15th Century) 177 waldemar komorowskiGotyk w architekturze Małopolski xvi wieku.Artykuł przeglądowy (Gothic in the Architectureof Lesser Poland of the 16th Century. A ReviewArticle) 219 maria kazimiera staniszewskaAdaptacje gotyckich rzeźb w nowożytnychnastawach ołtarzowych na Spiszu – wybraneprzykłady (The Adaptations of Gothic Sculpturesin the Early Modern Altars in Spiš – theSelected Examples) 233 aleksander stankiewiczSanktuarium Matki Bożej Rychwałdzkiej.Na pograniczu tradycji kultu i odniesień doprzeszłości w sztuce (The Sanctuary of Motherof God in Rychwałd. On the Borderline betweenthe Tradition of Cult and References to the Pastin Art) 249 Bibliografia 303 Indeks osobowo-geograficzny 319 Spis ilustracji