Wydawnictwo
Kliknij, aby przejść do Wydawnictwa

Dwa kazania wygłoszone po śmierci królowej Konstancji i Zygmunta III

Jakub oprac. Niedźwiedź

Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2016
Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej;
Stron: 200
Dział:
ISBN: 9788364003677
 
 
 

 

Śmierć Tomasza Zamoyskiego, jednego z najbardziej wpływowych magnatów Rzeczypospolitej, dała asumpt do publikacji wielu utworów okolicznościowych. Niniejszy tom prezentuje dwa kazania pogrzebowe: Kopije Zamoyskich zostały wygłoszone w dniu pochowku przez Bartłomieja Sylwiusza; Pallas trzykopijną wygłosił podczas egzekwii Marek Korona.

Obie oracje cechuje podobna budowa i charakter. Ich struktura wyraźnie podporządkowana została elementom widocznym w godle Jelita, przez co teksty w pewnym sensie powtarzają rozwiązania inwencyjne znane ze stemmatów. Kazania stanowią podsumowanie życia i dokonań zmarłego, którego cnoty zostały zestawione z czynami postaci mitologicznych, biblijnych i historycznych.

Autorzy, komponując swoje oracje, wyraźnie posiłkowali się popularnymi w XVII w. kompendiami, czego konsekwencją jest rozmaitość erudycyjnych anegdot wypełniająca oba kazania.

Bartłomiej Sylwiusz, jezuita, osobisty spowiednik Tomasza Zamoyskiego. Niewiele wiadomo o jego życiu oraz twórczości. Jedynym zachowanym do naszych czasów utworem jego autorstwa są właśnie Kopije Zamoyskich. Urodził się na terenie Prus około roku 1586. Do zakonu wstąpił w wieku 27 lat w Krakowie. W latach 1623–1624 nauczał retoryki w kolegium poznańskim, a w 1629 r. został oddelegowany do Zamościa, gdzie przebywał aż do śmierci 8 stycznia 1639.

Marek Korona, prowincjał franciszkanów na Rusi i Litwie, doktor teologii. Autor wielu kazań okolicznościowych oraz rozpraw polemicznych. Zajmował się także logiką i obecnie uchodzi za pioniera w przyswajaniu polszczyźnie terminów z zakresu tej dziedziny. Nieco młodszy od Sylwiusza, gdyż urodzony około 1590 r. Do zakonu wstąpił wcześnie, prawdopodobnie w 1607 r. Przechodził stopniowo przez kolejne szczeble hierarchii zakonnej, by w 1636 r. zwieńczyć karierę funkcją prowincjała. W trakcie swoje działalności wiązał się z różnymi rodami magnackimi, m.in. z Koreckimi i Sobieskimi. Zmarł 16 lipca 1651.

 

Najwybitniejsze dzieła, składające się na dzisiejszy kanon staropolskiego piśmiennictwa, z natury wyrastają ponad literacką przeciętność swoich czasów. O epoce, jej mentalności i gustach znacznie więcej mówią jednak utwory nie największe, a najbardziej typowe.


Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej, udostępniając najciekawsze utwory mniej eksponowanych dziś nurtów, przybliża dzieła reprezentatywne, a przez to nie mniej ważne od arcydzieł.
Tomiki serii przygotowane są zgodnie z wymogami stawianymi edycjom krytycznym. Prezentowane teksty opatrzono objaśnieniami oraz wstępem, wprowadzającym w istotną dla utworu problematykę historycznoliteracką.