Europejski ruch oporu. Eseje

 „Był naszym wielkim przyjacielem. Ta przyjaźń przeszła trudne próby (...). Zawsze uderzała mnie Jego wielka skromność oraz głębia, z jaką pojmował swoją postawę chrześcijanina. Był zawsze człowiekiem wewnętrznie wolnym. Był życzliwy i przyjazny ludziom.”  Tadeusz Mazowiecki o Ludwigu Mehlhornie (2011)

Ludwig Mehlhorn (1950-2011) był jedną z najwybitniejszych postaci polsko-niemieckiego sąsiedztwa i opozycji demokratycznej w NRD. Choć urodził się po II wojnie światowej, to świadomość odpowiedzialności za nazistowskie zbrodnie, popełnione w imieniu Niemców na Polakach i innych narodach, miała decydujący wpływ na jego zaangażowanie polityczne. W swoich pismach nakreślił własną postawę wobec obchodzenia się z nazistowską przeszłością Niemiec. Ale „niemiecka wina” nie pozostała jedynie kategorią teoretyczną – Mehlhorn połączył ją z historyczną odpowiedzialnością i zorientowanym na przyszłość działaniem, dawał wyraz solidarności z polskim sąsiadem, odczuwał głęboką radość w doświadczaniu polskiej kultury. Był ewangelickim chrześcijaninem i opozycjonistą, potępiającym socjalizm w wydaniu NRD. Szukał świadectwa prawdy w obliczu kłamstw  komunistycznej propagandy. Głos Ludwiga Mehlhorna wpłynął na relacje pomiędzy naszymi narodami. Idee polskiej opozycji demokratycznej i polskie wizje Europy niestrudzenie przenosił do Niemiec. Zebrane w niniejszym tomie eseje są nie tylko świadectwem dotychczasowego dialogu między Polakami i Niemcami, lecz stanowią także drogowskaz na przyszłość.

Stephan Bickhardt, Annemarie Franke, Basil Kerski